โรคสมองเสื่อม (Dementia) ไม่ใช่โรคๆ เดียว แต่เป็นกลุ่มอาการที่เกิดจากความเสื่อมถอยของสมอง ซึ่งส่งผลกระทบต่อความสามารถในการจดจำ การคิด การใช้เหตุผล และพฤติกรรมต่างๆ จนทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างปกติ
สิ่งสำคัญที่ต้องทำความเข้าใจคือ โรคสมองเสื่อมไม่ใช่ส่วนหนึ่งของความชราตามธรรมชาติ แม้จะพบได้บ่อยในผู้สูงอายุ แต่ก็ไม่ใช่ทุกคนที่อายุมากขึ้นจะต้องเป็นโรคนี้
อาการของโรคสมองเสื่อมจะค่อยๆ พัฒนาขึ้นอย่างช้าๆ และแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล แต่โดยทั่วไปแล้วมักมีอาการดังนี้:
ความจำเสื่อมถอยอย่างชัดเจน: โดยเฉพาะการลืมเรื่องราวที่เพิ่งเกิดขึ้น เช่น ลืมว่าทานข้าวหรือยัง ลืมชื่อคนรู้จัก
สับสนเรื่องเวลาและสถานที่: หลงลืมวันเดือนปี หรือหลงทางในสถานที่ที่คุ้นเคย
มีปัญหาในการวางแผนหรือแก้ปัญหา: ไม่สามารถจัดการเรื่องง่ายๆ ได้ เช่น การทำอาหารหรือการคำนวณเงิน
บุคลิกภาพและอารมณ์เปลี่ยนแปลง: กลายเป็นคนหงุดหงิดง่าย เฉื่อยชา หรือไม่สนใจกิจกรรมที่เคยชอบ
มีปัญหาในการพูดและการเขียน: ใช้คำศัพท์ไม่ถูกต้อง หรือพูดประโยคที่สับสน
หลายคนอาจสับสนระหว่างสองคำนี้ โรคสมองเสื่อม คือชื่อเรียกกลุ่มอาการ ส่วน โรคอัลไซเมอร์ (Alzheimer's Disease) คือสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของโรคสมองเสื่อม คิดเป็นสัดส่วนประมาณ 60-80% ของผู้ป่วยทั้งหมด นอกจากนี้ยังมีสาเหตุอื่นๆ อีกหลายอย่าง เช่น ภาวะสมองเสื่อมจากหลอดเลือด (Vascular Dementia) หรือภาวะสมองเสื่อมจากเม็ดเลือดขาว (Lewy Body Dementia)
หากคุณหรือคนในครอบครัวเริ่มมีอาการที่น่าสงสัย ไม่ควรละเลยและคิดว่าเป็นเรื่องปกติของคนแก่ การปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยให้สามารถวางแผนการดูแลและรับมือได้อย่างเหมาะสมที่สุด